Asp.Net projelerinizde çoğu kez server side kodlama ile client side kodlamayı birbirinden ayrı tutuyoruz. Fakat bazı durumlarda bu iki kodlamanın birbiriyle entegre çalışması gereken yerler olabilir. Örneğin kullanıcıya sayfada iki tarih seçimi yaptırıyorsunuz. Tarihlerin altında yer alan bir TextBox kontrolünde seçili tarihler arasındaki çalışma gün sayısının yazmasını istiyorsunuz. Çalışma günlerini tespit edebilmek için iki işlem yapmanız gerekmektedir.
1. Tarih aralığındaki hafta içi gün sayısını bulmak
2. Hafta içine denk gelen tatil günlerini (resmi tatiller, dini bayramlar, idari tatiller vs) bu günlerden çıkarmak. Tatil günlerini veritabanında tutacağınız bir tablodan alıp sorgulamanız lazım. Bu işlemleri de sunucu tarafında yapmanız gerekecektir.
Bu ve benzeri senaryolarda sayfanın tamamını yeniden yüklemeden ilgili parametreleri (tarih parametrelerini) yazıp bir butona tıkladığımızda hesaplama için sunucu tarafında işlemleri gerçekleştireceğiz.
Bu yazımızda iki örnek üzerinden ilerleyeceğiz. İlk örneğimizde sunucu tarafında (C# ile) yazdığımız bir metodu Javascript ile nasıl çağırabileceğimizi, ardınan bu metoda sayfa içerisindeki TextBox kontrollerinde yazılan değerleri parametre olarak nasıl göndereceğimizi öğreneceğiz.
Javascript ile C# Metodunu Çağırma
C# ile WebMethod Oluşturma
C# ile codebehind’da oluşturduğunuz bir metodu javascript ile çağırabilmek için bu metodu WebMethod olarak tanımlamanız gerekmektedir. WebMethod tanımlaması için öncelikle using satırına System.Web.Services referansını ekleyiniz.
using System.Web.Services;
Şimdi geri dönüş değeri string olan GetirIsim metodunu oluşturalım.
[WebMethod]
public static string GetirIsim()
{
return "Veysel Uğur Kızmaz";
}
WebMethod’u Client-Side Çalıştırmak için ScriptManager’ı Yapılandırma
Sayfanın arayüz kısmına bu metodu çağırmak için tetikleyici olan Button kontrolünü ekleyelim. WebMethod’ları client kodlamada kullanabilmek için bir adet ScriptManager kontrolü de ekleyelim. ScriptManager kontrolünün EnablePageMethods değerini true olarak atayalım.
<body>
<form id="form1" runat="server">
<asp:ScriptManager ID="ScriptManager1" runat="server" EnablePageMethods="true"></asp:ScriptManager>
<asp:Button ID="btIsimGoster" runat="server" Text="İsim Göster"/>
</form>
</body>
Javascript ile WebMethod Çağırmak için PageMethods Kullanımı
Şimdi Javascript kodlamasına geçebiliriz. Server-side kodladığımız WebMethod’a (GetirIsim) erişebilmek için PageMethods’u kullanacağız. GetirIsim metoduna PageMethods.GetirIsim ile erişiyoruz. Parametre olarak işlem başarılı olduğunda alınan sonuçla işlem yapmak için islemBasarili, başarısız olduğunda (hata verdiğinde) işlem yapmak için (uyarı mesajı vermek için) islemHatali fonksiyonlarını tanımlıyoruz.
<script type="text/javascript">
function GosterIsim() {
PageMethods.GetirIsim(islemBasarili, islemHatali);
function islemBasarili(sonuc) {
alert(sonuc);
}
function islemHatali(sonuc) {
alert('Bir hata oluştu.');
}
}
</script>
GosterIsim Javascript fonksiyonunu yazdıktan sonra bu fonksiyonu çağırmak için tetikleyici olan button (btIsimGoster) kontrolünden GosterIsim fonksiyonunu çağıralım.
<form id="form1" runat="server">
<asp:ScriptManager ID="ScriptManager1" runat="server" EnablePageMethods="true"></asp:ScriptManager>
<asp:Button ID="btIsimGoster" runat="server" Text="İsim Göster" OnClientClick="GosterIsim(); return false;" />
</form>
Sayfayı çalıştırıp butona tıkladığımızda uyarı mesajı olarak C# metodundan (WebMethod > GetirIsim) döndürdüğümüz “Veysel Uğur Kızmaz” yazısının geldiğini göreceğiz.
Javascript ile Parametreli C# Metodunu Çağırma
Bu uygulamada, yukarıdaki örneğin bir benzerini gerçekleştireceğiz. Farklı olarak, C# ile oluşturmuş olduğumuz WebMethod’a parametre tanımlayacağız ve client-side çağırdığımız kodlarda bu parametrenin değerlerini TextBox kontrollerinden göndereceğiz.
Sayfaya 2 adet TextBox, 1 adet Button, 1 adet ScriptManager (EnablePageMethods = true) kontrollerini ekleyelim.
<body>
<form id="form1" runat="server">
<asp:ScriptManager ID="ScriptManager1" runat="server" EnablePageMethods="true"></asp:ScriptManager>
<asp:TextBox ID="txbAd" runat="server"></asp:TextBox><br />
<asp:TextBox ID="txbSoyad" runat="server"></asp:TextBox><br />
<asp:Button ID="btIsimGoster" runat="server" Text="İsim Göster"/>
</form>
</body>
Code-behind’da C# ile WebMethod’u oluşturalım. Parametre olarak ad ve soyad’ı alıp, arada boşluk bırakarak geri döndürelim.
[WebMethod]
public static string GetirIsim(string ad, string soyad)
{
return ad + " " + soyad;
}
Bu işlemleri tamamladıktan sonra Javascript kodlamasına geçebiliriz. txbAd ve txbSoyad kontrollerinin değerlerini almak için document.getElementById fonksiyonunu kullanacağız. Id parametresi olarak TextBox kontrollerinin ClientID (inline kodlama) özelliğini alıyoruz ve bu elemanın değerini (value), değişkenlere atıyoruz.
PageMethods.GetirIsim metodunda ise ilk önce WebMethod’daki parametreleri tanımlıyoruz: ad, soyad. Sonra islemBasarili ve islemHatali fonksiyonlarını tanımlıyoruz.
<script type="text/javascript">
function GosterIsim() {
var ad = document.getElementById('<%=txbAd.ClientID %>').value;
var soyad = document.getElementById('<%=txbSoyad.ClientID %>').value;
PageMethods.GetirIsim(ad, soyad, islemBasarili, islemHatali);
function islemBasarili(sonuc) {
alert(sonuc);
}
function islemHatali(sonuc) {
alert('Bir hata oluştu.');
}
}
</script>
Son olarak GosterIsim methodunu tetikleyecek olan button kontrolünün OnClientClick eventına tanımlayalım.
<form id="form1" runat="server">
<asp:ScriptManager ID="ScriptManager1" runat="server" EnablePageMethods="true"></asp:ScriptManager>
<asp:TextBox ID="txbAd" runat="server"></asp:TextBox><br />
<asp:TextBox ID="txbSoyad" runat="server"></asp:TextBox><br />
<asp:Button ID="btIsimGoster" runat="server" Text="İsim Göster" OnClientClick="GosterIsim(); return false;" />
</form>
Sayfayı çalıştırıp textbox kontrollerine “Uğur” ve “Kızmaz” yazıp butona tıkladığımızda uyarı mesajı olarak C# metodundan (WebMethod > GetirIsim) döndürdüğümüz “Uğur Kızmaz” yazısının geldiğini göreceğiz.
Yepyeni makalelerde görüşmek dileğiyle :)
Veysel Uğur KIZMAZ
Bilgisayar Mühendisi
veysel@ugurkizmaz.com
www.ugurkizmaz.com