Kapsülleme (Encapsulation), nesne yönetlimli olarak hazirlanan bir yazilimda en önemli konulardan birisidir. Kapsüllemenin iki önemli amaci vardir: 1. Arka Plan Kodlarini Gizleme: Olusturulan bir class içerisinde kullanicinin islemlerini daha kolay gerçeklestirebilmesi için bazi islemler birlestirilerek (kapsüllenerek) tek bir islem gibi gösterilir. Örnegin veritabanina baglanti isleminde, biz sadece baglanti degiskeninin Open() metodunu kullanmaktayiz. Fakat sinif içerisinde kullanicidan aldigi parametreleri kullanarak baglantiyi gerçeklestirebilmek için birçok metod bulunmaktadir. Bu metodlari kullaniciya gösterip baglantiyi saglayabilmek için bunlari su sekilde birlestirin demek yerine bu islem sinif içerisinde yapilmis ve kullanicinin kolaylikla kullanabilmesi için Open() metodu olusturulmustur. 2. Degiskenlere Tam Erisimi Engelleme: Sinif içerisinde olusturdugumuz global degiskenlere disaridan erismek için public olarak tanimlama yapmaktayiz. Fakat bazen bu degiskenlerin degerlerini degistirmek istemeyebiliriz. Fakat kullanmamiz da gerekebilir. Bu durumda degiskenimizi kapsüllememiz gerekmektedir. Yani, bu degiskeni private olarak tanimlamak ve bir read-only property ile bu degiskenin yazma iznini ortadan kaldirmamiz gerekmektedir. Bu konuyu bir örnek ile pekistirelim: Olusturacagim program içerisinde SMS gönderme islemi gerçeklestirmek istiyoruz. Bu islem için SMS isimli bir sinif olusturacagiz. Bu sinif içerisinde SMS gönderebilmek için gerekli islemler yapilacaktir. Ayrica kullanicinin Türkçe karakter kullanmasi ihtimalini göz önünde bulundurarak bu karakterleri düzenleme islemini de gerçeklestirmemiz gerekecektir: Bu sinifi kullanan bir kullanici, SMS gönderebilmek için XML düzenleme, XML'i sunucuya gönderme ve karakterleri düzenleme islemlerini yapmasina gerek olmadan sadece Gonder isimli metodu kullanarak mesajini gönderebilecektir. SMS smsMesaji = new SMS("Kullanici Adi", "Sifre"); Simdi kapsüllemenin kullanildigi 2. maddeyi inceleyelim: Geometrik sekiller ile ilgili bir program yazmaktayiz ve bu program içerisinde her nesne türü için bir sinif olusturuyoruz. Örnegin kare islemleri için Kare sinifini olusturuyoruz. Kare sinifindan türettigim bir kare degiskenimin enini degiskenim olustururken belirleyip bir daha degistirmek istemiyorum:
smsMesaji.Gonder("Mesaj Metni");
C# ile Kapsülleme (Encapsulation)
class SMS
{
private string kullaniciAdi, sifre;
public SMS(string kullaniciAdi, string sifre)
{
this.kullaniciAdi = kullaniciAdi;
this.sifre = sifre;
}
private void TurkceKarakterleriDuzenle(ref string mesaj)
{
char[] trKarakterler = { 'ç', 'g', 'i', 'ö', 's', 'ü', 'Ç', 'G', 'I', 'Ö', 'S', 'Ü' };
char[] ingKarakterler = { 'C', 'g', 'i', 'o', 's', 'u', 'C', 'G', 'I', 'O', 'S', 'U' };
for (int i = 0; i < ingKarakterler.Length; i++)
{
mesaj.Replace(trKarakterler[i], ingKarakterler[i]);
}
}
private string XMLOlustur(string mesaj)
{
//Mesaj metnini, kullanici adi ve sifreyiXML içerisine yerlestir.
throw new NotImplementedException();
}
private void SMSGonder(string xmlMetni)
{
//SMS'i gönderme islemi
}
public void Gonder(string mesaj)
{
//Türkçe karakterleri düzenle
TurkceKarakterleriDuzenle(ref mesaj);//1
string xmlMetni = XMLOlustur(mesaj);//2
SMSGonder(xmlMetni);//3
}
}
class Kare
{
private double kenar;
public Kare(double kenar)
{
this.kenar = kenar;
}
public double Kenar
{
get { return this.kenar; }
}
}
Örnek kodumuzda, constructor ile kenar uzunlugumuzu aldik. Bu uzunlugu private bir global degiskende sakliyoruz. Istendigi zaman Kenar isimli property ile bu degere ulasabiliyoruz fakat degistiremiyoruz.
Veysel Ugur KIZMAZ